Dynamiczny rozwój technologii determinuje to, w jaki sposób o niej mówimy i jak nią zarządzamy. W branży IT w ciągu ostatnich lat, uwaga przeniosła się z utrzymania infrastruktury sprzętowej na oprogramowanie. Dziś zarządzamy w chmurze licencjami i subskrypcjami jako kosztami. Jest to jeden z powodów, dla którego tematyka Software Asset Management w usługach On-Premise i SaaS jest bardzo ważna w świecie IT.

Zarządzanie SAM w usługach IT

Choć na pierwszy rzut oka terminy takie jak ITAM, SAM i SaaS kojarzą się ogólnie z zarządzaniem w IT, nie można stosować ich zamiennie. Każde z nich skupione jest na konkretnym obszarze zarządzania aktywami i aplikacjami wynikającymi ze zmian w rozwoju technologii i zamówień IT. 

SAM (ang. Software Asset Management) to obecnie bardzo chętnie wdrażane podejście w zarządzaniu IT. Popularność ta, to efekt coraz większego skupienia się na zarządzaniu licencjami oprogramowania i aktywne wykorzystywanie możliwości audytowych w optymalizacji działań oraz zasobów. SAM wydaje się być kluczowy dla usług SaaS’owych ze względu na to, że twórcy oprogramowania skupiają się na przychodach z nimi związanych, rozliczając licencje w formie subskrypcji. Analityka oprogramowania oraz zarządzanie kosztami w SAM pozwalają na dopasowanie rozwiązania do aktualnych potrzeb organizacji, a tym samym  ograniczenie zbędnych wydatków. 

Podstawowe różnice SaaS i On-Premise

SAM to praktyka zarządzania oprogramowaniem. Obejmuje monitorowanie użytkowania, zakupów, wdrażania, zarządzania ryzykiem, licencjonowania i zgodności podczas całego cyklu życia. Ponieważ ostrożne zarządzanie zasobami oprogramowania może przynieść znaczne oszczędności dla firmy i zwiększyć wykorzystanie kluczowych aplikacji, SAM stało się w firmach podstawowym narzędziem biznesowym.

Obliczenie wydatków uzależnione jest od zrozumienia umów licencyjnych na oprogramowanie. SAM pomaga określić cały cykl życia zasobów oprogramowania i związanych z tym kosztów. Jednak w środowisku SaaS modele licencji są bardziej dynamiczne, a cykle aktualizacji krótsze. Ponadto ukryte koszty korzystania z usług mogą być zupełnie inne niż zasoby oprogramowania. System SAM musi zrozumieć zawiłości modelu subskrypcji, wymagania dotyczące pamięci masowej, koszty odnowienia usługi i inne ukryte opłaty z nimi związane, aby oszacować całkowitą wartość  usługi. Jak w ogóle rozróżnić On-Premise od SaaS?

On-Premise to rozwiązanie realizowane w tradycyjnym modelu rozliczeniowym. Dostarczone oprogramowanie zostaje wgrane na infrastrukturę klienta. Zamawiający staje się wyłącznym posiadaczem zakupionego oprogramowania. Jest również odpowiedzialny za utrzymanie niezbędnego sprzętu do realizowania zadań. Główną formą rozliczenia za użytkowanie licencji na oprogramowanie jest jednorazowa opłata.  

Software as a Service (SaaS) to oprogramowanie, które zostaje zainstalowane na infrastrukturze producenta. W tym modelu oprogramowanie pozostaje jego własnością i to on odpowiada za proces utrzymania. Dostęp do usługi (aplikacji) użytkownicy otrzymują poprzez internet, a podstawową formą rozliczenia jest opłata abonamentowa. 

SAM w On-Premise a SAM w SaaS

Chociaż SAM obejmuje zarówno oprogramowanie lokalne oraz SaaS, te dwa elementy i sposób ich zarządzania są bardzo różne. W modelu SaaS płacisz tylko za dostarczenie potrzebnych licencji. Z tego powodu koszt jest bardziej elastyczny niż w przypadku oprogramowania On-Premise. SaaS jest szybszy i łatwiejszy do wdrożenia i zazwyczaj nie wymaga tylu zasobów informatycznych. Prowadzi to do zdecentralizowanych zakupów w całym przedsiębiorstwie oraz braku widoczności pewnych procesów i braku możliwości zarządzania technologią.

Podczas gdy nowe firmy wykorzystują w większym stopniu systemy dostępne w modelu SaaS, wiele firm (zazwyczaj 20-letnie lub starsze) wciąż zarządza oprogramowaniem On-Premise. Mimo coraz większej motywacji do przejścia na chmurę, zmiany zachodzą dużo wolniej, ze względu na to, że zostały one oparte właśnie na oprogramowaniu On-Premise.

W świecie SaaS zarządzanie zasobami oprogramowania (SAM) w mniejszym stopniu polega na przygotowywaniu się do kontroli zgodności, jak w świecie lokalnym, a bardziej na zarządzaniu zużyciem, wydatkami i licencjami. SaaS nie jest kupowany ani używany jak tradycyjne oprogramowanie, więc nie można nim zarządzać w podobny sposób.

Najważniejsze różnice między usługami On-Premise i SaaS w kontekście SAM

• Bezpieczeństwo: Większość problemów związanych z bezpieczeństwem polegającym na dostawcy SaaS jest zabezpieczona, a dostawcy często mają znacznie wyższy poziom bezpieczeństwa niż większość klientów z nadmiarowymi instancjami i bezpiecznymi centrami danych w wielu lokalizacjach geograficznych.
• Kontrola: w On-Premise firma w pełni kontroluje oprogramowanie i podejmuje decyzje dotyczące zmian. W przypadku SaaS kontrola nad oprogramowaniem jest w znacznym stopniu ograniczona.
• Wdrożenie i skalowalność: Aplikacje SaaS umożliwiają szybsze skalowanie niż rozwiązania lokalne. Są szybsze i łatwiejsze w konfiguracji. Zwykle wymagają mniej zasobów IT niż typowe wdrożenia lokalne. Rozwiązania lokalne znacznie rzadziej udostępniają aktualizacje produktów i wymagają większych zmian infrastrukturalnych.
• Koszt: Zazwyczaj SaaS jest bardziej elastycznym modelem kosztów obejmującym implementację i usługi oraz stałą opłatę abonamentową. Dzięki temu płacisz za to, czego potrzebujesz, i nie musisz kupować sprzętu, aby obsłużyć wszystko. 
• Personalizacja usługi: oprogramowanie On-Premise może być dostosowane do potrzeb zamawiającego na żądanie. SaaS umożliwia zwykle konfigurowanie istniejących funkcji, ale uniemożliwia dopasowanie do infrastruktury użytkownika.

Podsumowanie

Mimo że przejście na chmurę ma wiele zalet, ryzyko posiadania zbyt wielu licencji i / lub nieaktywnych licencji przez użytkownika może spowodować, że koszty licencjonowania wzrosną, jeśli nie zostaną odpowiednio zarządzane. Tymczasem koszt IT staje się gorącym tematem wśród liderów biznesu. Firmy muszą wdrożyć i zoptymalizować procesy SAM, aby zapewnić najlepsze wykorzystanie zasobów i możliwie najniższe koszty w firmie.