Trudno wyobrazić sobie w dzisiejszych czasach przedsiębiorstwo, które nie wykorzystuje oprogramowania komercyjnego w codziennych działaniach. Zawdzięczamy to dynamicznemu rozwojowi i dostępności nowych technologii. Choć cyfrowe narzędzia są na wyciągnięcie ręki, firmy nadal borykają się z problemem niedopasowanego do organizacji oprogramowania. Taki stan można zmienić, wprowadzając zarządzanie oprogramowaniem (SAM) do firmy. Jak SAM odpowiada na współczesne wyzwania pojawiające się w biznesie oraz w jaki sposób wpływa na redukcję kosztów i zwiększenie bezpieczeństwa IT?
Sprawdź Software Assets Management w LOG System
Zarządzanie oprogramowaniem SAM – zmniejszenie kosztów
Koszty oprogramowania w firmie, mogą stanowić główne obciążenie finansowe działu IT. Mądre zarządzanie oprogramowaniem, wdrożenie praktyk Software Assets Management (SAM), pozwala zredukować te koszty nawet o kilkanaście procent. Wykorzystanie SAM, na równi z wirtualizacją zasobów, to jedno z najskuteczniejszych rozwiązań na znalezienie oszczędności, które nie będą zakłócały procesów firmowych. Wprowadzając m.in. standardy obsługi cyklu życia oprogramowania w organizacji, można świadomie kontrolować koszty wynikające np. z niedopasowanej liczby licencji do liczby i profilu działania pracowników.
Budowanie świadomości na temat oprogramowania w firmie dzięki SAM, pozwala na dobranie realnej liczby i rodzaju narzędzi cyfrowych do potrzeb organizacji oraz dostosowanie procesów do wykupionych licencji. Takie podejście przynosi szereg korzyści:
- pracownicy otrzymują narzędzie z oprogramowaniem o określonych parametrach,
- powstaje działający proces zakupu, odnawiania i rezygnacji z licencji,
- działania pochłaniające zbyt dużo zasobów (np. czas, finanse) zostają usunięte z procesu,
- określone zostają warunki, w których można korzystać ze wsparcia oprogramowania,
- pojawia się możliwość prognozowania kosztów licencyjnych.
SAM a wydatki na oprogramowanie
Wdrożenie zarządzania oprogramowaniem (SAM) nie tylko pozwala na analizowanie obecnych i przyszłych kosztów zakupionych licencji. SAM pomaga zmienić system planowania w taki sposób, by optymalizować ilość posiadanych licencji (zakup niezbędnych, eliminacja przestarzałych oraz bezużytecznych) i monitorować ich wykorzystanie w czasie. Oprogramowanie, które jednemu pracownikowi przestaje być potrzebne, może okazać się kluczowym narzędziem dla drugiego.
SAM może być źródłem oszczędności w następujących obszarach:
- zapewnienie pracownikom licencji podstawowych,
- dopasowanie liczby licencji do aktualnych potrzeb firmy,
- przenoszenie licencji pomiędzy stanowiskami według aktualnego zapotrzebowania,
- optymalizacja licencji migracyjnych,
- ograniczenie kosztów z nieudokumentowanych licencji – pełen spis i monitoring licencji płatnych,
- audyt dostawców oprogramowania (zmiany regulaminów i cennika),
- monitoring zgodności oprogramowania z wykorzystywanym w firmie systemem,
- przywracanie licencji (wynikające z zarządzania umowami i przedłużeniem okresu zakupu licencji).

Ograniczenie ryzyka z SAM
Ograniczenie ryzyka jest możliwe poprzez zwiększenie kontroli w zarządzaniu oprogramowaniem (SAM). Do najczęstszych błędów wynikających z niewłaściwego zarządzania należą m.in. posiadanie niechcianych narzędzi cyfrowych, którym brakuje wsparcia, nieautoryzowane instalacje, luki bezpieczeństwa w oprogramowaniu wynikające z niewłaściwego zarządzania aktualizacjami oraz nieprawidłowości w kontroli dostępu.
Zwiększenie kontroli nad licencjami i ich wykorzystaniem wymaga systemu monitorowania i raportowania zdarzeń. SAM z powodzeniem może być wykorzystany do sprawdzenia, czy oprogramowanie jest używane zgodnie z wymogami licencji. Zapewnienie zgodności z umowami pozwala na zmniejszenie ryzyka wynikającego z naruszenia warunków licencji oraz wewnętrznego regulaminu. Dodatkowy element, który łatwiej wychwycić w ramach SAM, to dokładny monitoring oprogramowania, które ma stwierdzone luki w zabezpieczeniach lub chętnie wybierane jest jako obiekt ataku. W kwestii zapewnienia cyberbezpieczeństwa oprogramowania i zapobiegania incydentom, zaleca się w firmach utworzenie rejestru autoryzowanego oprogramowania, które dzięki SAM wpływa na wzrost bezpieczeństwa IT w firmie. Warto również zwrócić uwagę na możliwość dokonania z SAM skutecznej inwentaryzacji, dzięki której określona zostanie liczba oraz rodzaj poprawek do systemu zabezpieczeń.
Techniki ograniczenia ryzyka z SAM
W celu zwiększenia bezpieczeństwa IT w organizacji, warto wykorzystać poniższe techniki stosowane w zarządzaniu oprogramowaniem (SAM):
- Utrzymanie katalogu autoryzowanego oprogramowania – elementy w katalogu powinny być wstępnie sprawdzane i zatwierdzane z punktu widzenia zarówno funkcjonalności, jak i bezpieczeństwa firmy.
- Wprowadzenie formalnego procesu żądania oprogramowania – zbudowanie i zautomatyzowanie procesu żądania oprogramowania, które obecnie nie znajduje się w katalogu.
- Proces zabezpieczenia przed instalacją nowego oprogramowania – narzędzia w katalogu oprogramowania przed ich włączeniem powinny zostać sprawdzone przez eksperta ds. bezpieczeństwa.
- Monitoring i proces usunięcia luk lub oprogramowania niedozwolonego – narzędzia do zarządzania lukami w oprogramowaniu mogą skanować sieć i znajdować informacje o znanych lukach. Podobnie zarządzanie zasobami systemu i narzędzia do optymalizacji licencji mogą gromadzić dane o zapasach, rozpoznawać aplikacje i porównywać zainstalowane programy z listą zabronionego oprogramowania.
- Monitoring i prowadzenie umów za pomocą narzędzi do zarządzania zasobami oprogramowania. Dzięki utrzymywaniu aktualnych umów licencyjnych, organizacje mogą zapewnić aktualizację oprogramowania i wdrażanie dostępnych poprawek.
- Zarządzanie racjonalizacją oprogramowania – nadmiarowe i przestarzałe oprogramowanie w środowisku IT nie tylko podnosi koszty konserwacji i wsparcia, ale także zwiększa ryzyko związane z bezpieczeństwem. Korzystając z narzędzi do racjonalizacji aplikacji, można wyeliminować zbędne oraz przestarzałe oprogramowanie w swoim środowisku.
- Optymalizowanie licencji pomaga określić, który pracownik oraz do jakich aplikacji potrzebuje dostępu. Zarządzanie użytkownikami, którzy opuszczają organizację lub przyjmują różne role, ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i kontroli kosztów. Odpowiednie narzędzia mogą pomóc w znalezieniu i usunięciu bezczynnych użytkowników oraz umożliwiają ponowne zbieranie niewykorzystanych licencji.
SAM – podsumowanie
Software Assets Management jest zbiorem dobrych praktyk, które mają wpłynąć na poprawę zarządzania i optymalizację oprogramowania wykorzystywanego w przedsiębiorstwach. Odpowiednio zagospodarowane licencje pozwalają w racjonalny sposób nimi zarządzać i dostosowywać do potrzeb pracowników, jak i samej organizacji. Efektem tego działania jest zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa oraz minimalizacja możliwych kosztów poniesionych z tytułu używania nielegalnego oprogramowania. Jak pokazują ostatnie badania, blisko połowa firm (46%) korzysta z programów bez odpowiednich licencji, co w przeliczeniu daje wartość kar na poziomie globalnym około 415 mln USD (https://biznes.newseria.pl/news/firmy-traca-359-mld-dol,p107015329).